در روزهای اخیر از فعالیت یک جایزه ادبی خصوصی در ایران جلوگیری شده و برگزاری مهم‌ترین جایزه ادبی دولتی نیز با انتقادهایی همراه بوده است.
اولین دوره جایزه ادبی غیردولتی "اکنون" در آستانه اعلام نامزدهای نهایی خود، به دلیل آن چه "تحمیل شدن مشکلاتی از بیرون جایزه" اعلام کرده، متوقف شد.
محمدحسن شهسواری، دبیر این جایزه، گفته است: "مشکل به وجود آمده حل‌شدنی نیست و به احتمال زیاد، دیگر امکان ادامه فعالیت برای این جایزه، حتی در سال‌های بعد نیز وجود نخواهد داشت."
قرار بود جایزه "اکنون" را انجمن "رمان ۵۱" که از سوی تعدادی از نویسندگان جوان تشکیل شده، اهدا کند.
حسین سناپور، نویسنده، در واکنش به متوقف شدن این جایزه نوشته است: "من نمی‌دانم واقعا چنین جوایزی چه خطری و برای کجا می‌توانند داشته باشند، که این‌طور با فشارهای بیرونی جلوشان گرفته می‌شود. جمع‌شدن پنجاه یا شصت جوان نویسنده‌ای که در نبود همه نهادها محبورند به جای وقت‌گذاشتن برای نوشتن داستان‌شان به کار بررسی و برگزاری یک جایزه برای رمان مشغول شوند، به کجای فرهنگ یا سیاست این مملکت آسیب می‌زند که باید جلوش گرفته شود."
این اولین بار نیست که جایزه‌های ادبی خصوصی در ایران با محدودیت مواجه می‌شوند. پیشتر جایزه‌هایی مثل "هوشنگ گلشیری"، "یلدا"، "روزی روزگاری" و "مهرگان" با فشار دولتی از ادامه راه بازماندند.
اعمال محدودیت بر جوایز ادبی غیردولتی همزمان است با انتقادهای چندجانبه از برگزاری جایزه جلال آل احمد.
جایزه جلال آل احمد
جایزه ادبی جلال آل‌احمد که در دوران ریاست جمهوری محمود احمدی‌نژاد آغاز به کار کرد و به تازگی هشتمین دوره آن برگزار شده، یکی از این جوایز دولتی است.
در حالی که از جایزه آل‌احمد به عنوان "گران‌ترین جایزه ادبی ایران" یاد می‌شد، مبلغ آن در این دوره نسبت به دوره‌های پیش کمتر شد و از ۱۱۰ سکه به ۳۰ سکه کاهش پیدا کرد.
مجید قیصری، نویسنده‌ای که در بخش داستان کوتاه جایزه امسال جلال آل‌احمد تقدیر شده، گفته است: "برآیند جشنواره امسال ناامیدی بسیاری از نویسندگان تازه‌کار بود. با این کاهش یک‌باره جایزه، به ناامیدی دامن زده شد."
او گفته: "چیزی که مورد سوال همه قرار گرفته تعداد سکه‌های این دوره است. کم شدن یک‌باره جایزه برای همه عجیب بود. به هر حال جایزه جلال تا زمان دولت دهم مورد توجه نبود و بیشتر اعتبارش به‌خاطر تعداد سکه‌هایش بود. در دوره دولت یازدهم سعی گردانندگان بر این است که جایزه به سمتی برود که خود جایزه اهمیت پیدا کند. "
با وجود این که حسین نوش‌آبادی، سخنگوی وزارت ارشاد، تسهیل در "تأمین منابع مالی" جایزه آل‌احمد را دلیل این کاهش اعلام کرده، امسال دو بخش از چهار بخش جایزه، برگزیده نداشت.
جوایز دولتی، جوایز خصوصی
در شرایطی که جوایز ادبی خصوصی اجازه فعالیت ندارند، برخی از برگزیدگان و حتی داوران جوایز ادبی دولتی، اهدای این جوایز را سودمند نمی‌دانند.
مهدی اسدزاده، دیگر نویسنده‌ای که در این دوره از مجموعه داستان او تقدیر شده، "نبود سایر جوایز" ادبی را که پیشتر برگزار می‌شد، مانع گرفتن "نتیجه خوب" از جایزه دولتی آل‌احمد دانسته است.
همچنین بلقیس سلیمانی، نویسنده و یکی از داوران هشتمین دوره جایزه آل‌احمد، درباره این جایزه گفته است: "به نظر من جوایز ادبی در نهایت باید به سمت واسپاری به بخش خصوصی بروند. هرچقدر جایزه‌ها از دولت دور شوند وجهه بهتری پیدا می‌کنند."
خانم سلیمانی با بیان این که بنیاد ادبیات داستانی (برگزارکننده جایزه جلال آل‌احمد) نباید در تملک دولت باشد، تأکید کرده است: "مطلوب ما این است که دولت جایزه‌ای را برگزار نکند."
هشتمین دوره جایزه دولتی جلال‌آل احمد، رضایت برخی از اصول‌گرایان را نیز جلب نکرده است.
در حالی که علی جنتی، وزیر ارشاد، در مراسم پایانی این جایزه گفت "در جایزه جلال به همه طیف‌ها توجه شده"، سایت "الف" به مدیرمسئولی احمد توکلی، نماینده اصولگرای مجلس، در مطلبی با عنوان "حال و روز خنده دار جلال" نوشت که دولت در این دوره "ساز جایزه را به نت‌های شبه‌روشنفکری مخالف قانون کوک" کرد.
مصطفی جمشیدی، دبیر هشتمین دوره "جشنواره داستان انقلاب"، نیز دو روز پس از برگزاری مراسم پایانی جایزه آل‌احمد، گفت: "ادبیات فعلی ما بیش از هر چیز به تکریم انسان‌های مساله‌دار و لغزش‌های انسانی متمایل شده است."
فهرست برندگان و تقدیرشدگان جوایز جلال
در بخش رمان، "پاییز فصل آخر سال است" نوشته نسیم مرعشی و «دختر لوتی» اثر شهریار عباسی به صورت مشترک برگزیده شدند.
در بخش مجموعه داستان که برگزیده نداشت، "آیا بچه‌های خزانه رستگار می‌شوند" نوشته مهدی اسدزاده و "نگهبان تاریکی" نوشته مجید قیصری تقدیر شدند.
بخش نقد ادبی برگزیده نداشت. "روایت‌شناسی کاربردی" علی عباسی و "کلک خیال‌انگیز" اثر ابوالفضل حری تقدیر شدند.
در بخش مستندنگاری "آب هرگز نمی‌میرد" نوشته حمید حسام برگزیده و "تو در قاهره خواهی مرد" نوشته حمیدرضا صدر شایسته تقدیر شد.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر